2014(e)ko azaroaren 7(a), ostirala
2014(e)ko azaroaren 4(a), asteartea
GIZA JARDUEREN ERAGINA
SUBSTANTZIA
KUTSAGARRIA
|
SORKUNTZA
|
ONDORIOAK
|
Erregai fosilak erabiltzeak (ikatza, petrolio...)
|
Berotegi efektua eta klima aldaketa:
|
|
S eta N oxidoak
|
Kalitate txarreko gasolina eta ikatza erretzeak
|
Euri azidoa:
|
CFC gasak
|
Industrialki egindako gasak: aerosolek, aire girotuko tresnak... erabiltzen dituztenak
|
Ozono geruza txikitzea:
|
Kedarra (hollín)
|
Ikatza eta beste erregai erretzean sortuak
|
Airean esekita geratzen dira:
|
Atmosferaren
gaineko eragina zuzentzea
|
|
Gobernuei dagozkien erabakiak
|
Banakoei dagozkigun erabakiak
|
|
|
2014(e)ko azaroaren 3(a), astelehena
EGURALDI-IRAGARPENAK ETA KLIMA
Antizikloia
|
Depresioa
|
|
Presio
atmosferikoa
|
Handia
|
Txikia
|
Haizea
|
Barnealdetik kanpoalderantz
|
Kanpoaldetik barnealderantz
|
Ondorioak
eguraldian
|
Eguzkitsua
|
Hezetasuna/Hodeiak/Prezipitazioak
|
Eguraldia versus Klima
- EGURALDIA: atmosferaren egoera leku eta une jakin batean
- Klima: Oso denboraldi luzean izandako eguraldiaren sintesiari klima deitzen diogu. Zehazteko, tenperaturak (maximoak eta minimoak) eta publiositatea (jasotako prezipitazio kantitatea) erabiltzen dugu. Klimagrama baten bidez adierazten dugu.
2014(e)ko urriaren 31(a), ostirala
HEZETASUNA ETA HODEIAK
¬ Aireak beti du hezetasuna, ur-lurrun eran
aire lehorreko kilogramo
batean dauden ur gramoak
¬ Hezetasunak bi iturri ditu:
Lurruntzea: Itsasoetan, ozeanoetan, ur
kontinentaletan eta, batez ere, lurzoru hezeetan gertatzen da.
Izaki bizidunen jarduera:
landareen eta animalien transpirazioan, eta arnastean birikietatik kanporatuko ur-lurrunean sortzen da.
¬ Aire beroak ur-lurrun gehiago izaten du
aire hotzak baino
Aire heze beroa hozten denean,
ur-lurruna kondentsatzen da (likido bihurtu)eta horrela, ur tanta txikiak sortzen dira:
§
Ihintza: Airearen eraginpean jarritako edozein objeturen gainean sortzen diren ur tanta txikiak. Tenperatura O ºC azpikoa bada: izotz zuria
§
Hodeiak: airean zintzilik, ur likidoaren tanta txikiz osatitako masak
PRESIO ATMOSFERIKOA ETA HAIZEA
¬ Airearen grabitate-erakarpenagatik presio atmosferikoa sortzen da
Egoera normaletan,
itsas-mailan 1024 milibarrekoa da (mb)
¬ ISOBARA: presio bereko puntuak lotzen
dituen lerro kurbatuak
AIREA MUGITU EGITEN DA
¬ Aire beroa aire hotza baino arinagoa da;
airea mugitzen da:
Aire beroa gorantz, presio
atmosferikoa gutxituz
Aire hotza beherantz, presio
atmosferikoa handituz
¬ Bi gune bereizten dira:
- DEPRESIOAK: inguruko baino presio atmosferiko txikiagoa
ANTIZIKLOIAK: inguruko baino presio atmosferiko handiagoa
DEPRESIOAK: inguruko baino
presio atmosferiko txikiagoa
¬ Airea beti antizikloietatik depresioetara
joaten da
Antizikloietan, erlojuaren
noranzkoan (kanpora)
Depresioetan, erlojuaren
kontrako noranzkoan (barnera)
¬ Antizikloi eta depresioen arteko presio-aldea
handia denean, haize zakarra
Isobara kopuru handia dago
Isobarak hurbilago daude
ATMOSFERAREN EGOERA. METEOROLOGIA
-
¬ EGURALDIA, une eta leku jakin bateko atmosferaren egoera da Eguraldi-iragarpenetan erakusten dira:§ Sateliteen argazkiak (Meteosat)§ Mapa meteorologikoak (antizikloiak eta depresioak)§ Mapa adierazgarriak (sinboloak)¬ METEOROLOGIA, atmosferaren nondik norakoak aztertzen ditu Tenperatura, prezipitazioak, airearen hezetasuna, presio atmosferikoaTRESNA METEOROLOGIKOAK¬ Termometroa: tenperatura neurtzeko¬ Barometroa: presio atmosferikoa¬ Higrometroa: airearen hezetasuna¬ Anemometroa: haizearen abiadura¬ Plubiometroa: prezipitazioak (metro koadroko jasotako ur kantitatea)¬ Haize-orratza: haizearen noranzkoa
Harpidetu honetara:
Mezuak (Atom)